Imieniny: Wiktoryna, Helmuta, Eustachego

Wydarzenia: Dzień Metalowca

Uroczystości

Święty Błażej - gardła zagrzej

święty błażej fot. Andreas Praefcke / wikipedia.org

3 lutego Kościół wspomina świętego Błażeja zaliczanego do zacnego grona Czternastu Wspomożycieli (grupa świętych, w poczet której Kościół katolicki zaliczył te wyniesione na ołtarze osoby, których wstawiennictwo u Boga uznał za wyjątkowo skuteczne, szczególnie w wypadku chorób). Ten żyjący w czwartym wieku męczennik był jednym z najpopularniejszych świętych wśród ludu.

 

Błażej z Sebasty jest postacią na wpół legendarną. Niemal wszystko co o nim wiemy, to chrześcijańskie podania niepodparte źródłami historycznymi. Jak głosi  tradycja, święty Błażej (Swiaszczennomuczenik Własij, jepiskop Siewastijskij) urodził się w dużym mieście, leżącym dziś w granicach Turcji,  Cezarei Kapadockiej. Musiał wywodzić się ze średniozamożnej rodziny, ponieważ początkowo pracował jako lekarz (często zawód ten wykonywali wyzwoleni niewolnicy lub ich synowie). Leczenie chorób ciała nie było, jednak powołaniem Błażeja. Zrezygnował ze swojego zawodu i udał się na pustynię, by  tam w samotności oddawać się postom i modlitwie.

Po śmierci biskupa Sebasty w Armenii (dzisiejsze Sivas w Turcji) miejscowe duchowieństwo, jak i wierni świeccy zwrócili uwagę na osobę świętego Błażeja, wybierając go na swojego pasterza. Działalność duszpasterska Błażeja przypadła na okres prześladowań chrześcijan z rozkazu  Licyniusza (306-323). Pobożny biskup został pojmany i osadzony w więzieniu, w którym swoją wiarą umacniał przetrzymywanych z nim wyznawców Chrystusa.  Czekając na wyrok w celi miał także w cudowny sposób uzdrowić syna pewnej kobiety, któremu ość przebiła gardło i groziło to uduszeniem.  Nim skazano Błażeja, wielokrotnie proponowano mu wyrzeknięcie się wiary  i ułaskawienie. Biskup nie zwątpił i nie odstąpił od chrześcijaństwa.  Za jego hardość poddano go okrutnym torturom i w końcu ścięto mieczem – około 316 roku w Sivas. Do postaci świętego Błażeja nawiązuje święty Augustyn w jednym ze swoich kazań (fragment można znaleźć w Liturgii Godzin), w którym pisze o potrzebie cierpienia pasterza za swoje owce.

Ze względu na legendę o uzdrowieniu małego chłopca, Błażej stał się patronem chorób gardła i krwotoków.  Ludowe, ziołowe leki nie zawsze skutkowały i nierzadko ludzie umierali z powodu nieleczonej anginy, czy zapalenia gardła. Trudno, więc się dziwić, że ratunku szukano u  świętego biskupa. Orędownictwo świętego Błażeja miało być, według tradycji ludowej, szczególnie silne w dniu jego wspomnienia.  3 lutego we wszystkich kościołach palono, tak zwane, „błażejki”. Były to poświęcone, woskowe świeczki, których dymem się inhalowano. Niektórzy, dla lepszego efektu, żuli i połykali kawałki tej świecy.  Przez całe wieki po zakończeniu Mszy świętej trzeciego lutego, księża przechodzili wśród zebranych wiernych i dotykali ich gardeł skrzyżowanymi, płonącymi świecami. W niektórych kościołach kapłan stał na schodach przed ołtarzem, a wierni podchodzili do niego w procesji. Dziś tę tradycję można obserwować w nielicznych polskich świątyniach. W czasie święcenia świec kapłan wypowiada takie słowa: (...) Dając świadectwo wiary św. Błażej, chwalebny biskup, zdobył palmę męczeństwa. Ty, Panie, udzieliłeś mu łaski leczenia choroby gardła, prosimy Cię, pobłogosław te świece, aby wszyscy wierzący przez wstawiennictwo św. Błażeja, zostali uwolnieni od chorób gardła i wszelkiego innego zła, i aby zawsze mogli Ci dziękować (...).

Obowiązujący przed Soborem  "Rytuał Rzymski" zawierał specjalne formuły święcenia na uroczystość świętego Błażeja. Według niego święcić należało  nie tylko świeczki, ale także owoce - najczęściej jabłka,  chleb, wino oraz wodę.  Poświęcone w dzień świętego Błażeja pokarmy podawano później, stosownie do potrzeb, chorym uskarżającym się na bóle gardła. Tym specjalnym jedzeniem leczono także zwierzęta.

Lud wiązał z dniem św. Błażeja nie tylko szczególnie żarliwe modlitwy o zdrowe gardła, ale także  cały szereg mądrości - przysłów, odnoszących się do pogody. Mawiano: "Deszcz na świętego Błażeja - słaba wiosny nadzieja" albo "Gdy śnieg na świętego Błażeja, pogodna będzie Wielka Niedziela". Mieszkańcy wsi czcili także świętego biskupa jako opiekuna zwierząt gospodarskich. O jego niezwykłej popularności świadczyć mogą liczne miejsca szczycące się posiadaniem relikwii, m.in.: Dubrownik, Lubeka, Moguncja, Sankt Blasien w Schwarzwaldzie czy Trewir. 

Atrybutami świętego Błażeja są: pastorał; ptaki z pożywieniem; skrzyżowane świece w ręce lub skręcony toczek; zgrzebła, którymi go torturowano.

Źródło:
;